Niet alle archeologische vondsten zijn spectaculair, maar sommige geven ons een beter inzicht in essentiële aspecten van eeuwenoude culturen. Dat is het geval in Griekenland, waar is ontrafeld hoe Myceense ambachtslieden 3500 jaar geleden goud bewerkten.
Het onderzoek, uitgevoerd in de regio Thessalië, heeft waardevolle informatie aan het licht gebracht over de begrafenisrituelen, de technische kennis en de culturele rijkdom van een beschaving waarvan de invloed nog steeds voelbaar is. Dit onderzoek is gepubliceerd in het Journal of Archaeological Science.
Myceense graven in Thessalië: gouden juwelen voor het hiernamaals
De studie is gebaseerd op de analyse van meer dan 165 gouden voorwerpen uit vier monumentale graven uit de late bronstijd, waaronder dat van Kazanaki, dat in 2004 intact werd ontdekt in de baai van Volos. Dit graf, dat zeven begrafenissen bevatte, bevatte meer dan 150 gouden voorwerpen, waaronder versierde kralen, schijven, ringen en wapenversieringen.
Het waren geen eenvoudige sieraden. Veel van deze juwelen werden speciaal vervaardigd voor begrafenisrituelen. Hun kwetsbaarheid wijst erop dat ze niet bedoeld waren voor dagelijks gebruik, maar als statussymbolen en spirituele offers.
De andere drie graven die in Kapakli, Lamiospito en Toumbi werden onderzocht, waren weliswaar in de oudheid geplunderd, maar bevatten nog steeds voorwerpen die waardevolle informatie opleveren.
Myceense edelsmeedtechnieken: zo bewerkten ze goud 3500 jaar geleden
Een van de meest verrassende vondsten is de technische verfijning van de Myceense edelsmeden. Met slechts ongeveer 10 gram goud konden ze tot 200 ronde plaatjes maken, die werden gebruikt om grafkleding te versieren. Voor de meer complexe stukken, zoals ringen of zwaardkappen, gebruikten ze geavanceerde technieken zoals granuleren en cloisonné.
De eenvoudigere kralen werden daarentegen vervaardigd uit twee aan elkaar bevestigde plaatjes, waarschijnlijk door middel van druk en buigen. Dit wijst op een lokale en flexibele productie, wellicht uitgevoerd door rondtrekkende ambachtslieden of ambachtslieden die niet uitsluitend gespecialiseerd waren in edelmetalen.
Samenstelling van Myceens goud, een mengsel van metalen met een regionaal stempel
Chemische analyse van de voorwerpen laat zien dat de Mykeners in Thessalië geen puur goud gebruikten. Hun sieraden bevatten tussen de 4% en 35% zilver en tot 5% koper, waardoor legeringen met verschillende tinten ontstonden. Deze mengsels waren waarschijnlijk afkomstig van alluviaal goud uit lokale rivieren.
Bovendien was de samenstelling van de sieraden in elke graftombe uniform, wat wijst op een productie in batches, mogelijk in verband met specifieke begrafenisrituelen.
Bij vergelijking met stukken uit de Argolis (zoals die gevonden in Mycene) ontdekten de onderzoekers duidelijke verschillen: in Thessalië werden geen Egyptische technieken of metalen zoals platina gebruikt.
Thessalië en zijn rol in de Myceense edelsmeedkunst uit de Late Bronstijd
Hoewel Thessalië traditioneel als een perifere regio werd beschouwd, onthult deze vondst een ambachtelijk centrum met een eigen identiteit. De eenvoudigere stukken werden waarschijnlijk ter plaatse vervaardigd, terwijl de complexere stukken afkomstig konden zijn uit regionale werkplaatsen.
Deze combinatie van lokale productie en verfijnd ontwerp wijst op een geavanceerd netwerk dat was afgestemd op de begrafenisbehoeften van de elite. Volgens deskundigen is het gebrek aan werkplaatsen die bij opgravingen zijn gevonden te wijten aan het feit dat de productie niet continu was, maar sporadisch en gekoppeld aan rituele contexten.
