Mei 2025 belooft nu al een ongewoon maand te worden. Klimaatmodellen komen tot een verontrustende voorspelling: een historische hittegolf trekt over een groot deel van Europa, met name Nederland. Achter deze voorspelling gaat een realiteit schuil die veel ernstiger is dan alleen hoge temperaturen. Dit is waar klimatologen echt bang voor zijn.
Vroege en uitzonderlijke hitte
De eerste modellen, die begin april werden gemaakt, trokken al snel de aandacht van klimatologen. In tegenstelling tot de gebruikelijke hittegolven, die in het midden van de zomer voorkomen, zal deze golf al in de eerste dagen van mei aan kracht winnen. Volgens de voorspellingen van het Europees Centrum voor Weersvoorspellingen kan de temperatuur in verschillende regio’s van Nederland 5 tot 8 °C boven het normale niveau voor deze tijd van het jaar uitkomen.
In het zuidwesten voorspellen sommige modellen zelfs piekwaarden tot 38 °C overdag, wat uitzonderlijk is voor deze tijd van het jaar. In Amsterdam, Rotterdam en Den Haag kan de temperatuur oplopen tot juli-waarden.
Dit is des te opmerkelijker omdat het volgt op een bijzonder zachte winter van 2024-2025, waardoor de bodem droog is gebleven en niet klaar is om het overtollige warmte aan het begin van het jaar op te nemen.
Belangrijkste klimaatrisico’s om in de gaten te houden
Meteorologen maken zich niet alleen zorgen over deze hittegolf vanwege de records die ze kan breken. De gevolgen kunnen talrijk en dramatisch zijn.
Eerste zorg: brandgevaar. Door het aanzienlijke tekort aan vocht dat zich in de afgelopen maanden heeft opgestapeld, zijn de bossen in het zuidoosten en zelfs in sommige vlakten in het noorden van het land bijzonder kwetsbaar. Een kleine brand kan binnen enkele uren uitgroeien tot een grote brand.
Het tweede probleem: de gevolgen voor de gezondheid. Zo’n intense hitte in mei kan een lichaam dat niet gewend is aan de hitte overrompelen, waardoor het risico op zonnesteek en uitdroging toeneemt, vooral bij ouderen en kinderen.
Ten slotte kan de energie-infrastructuur voortijdig overbelast raken: pieken in het elektriciteitsverbruik, druk op het watervoorzieningsnet, om nog maar te zwijgen van verstoringen in de landbouw, waar de voorjaarsgewassen nog in de groeifase zitten.
Hoe kunnen we ons voorbereiden op dit extreme weerfenomeen?
Gezien deze ongekende waarschuwing is een goede voorbereiding van cruciaal belang. De lokale autoriteiten nemen al maatregelen om de brandbestrijding te versterken, de bevolking te informeren over beschermingsmaatregelen in geval van hitte en actieplannen op te stellen voor kwetsbare bevolkingsgroepen.
Als burgers kunnen we zelf ook een aantal eenvoudige maatregelen nemen om de risico’s te beperken:
Drink veel bij de eerste tekenen van hitte, ook als u geen dorst hebt.
Vermijd het buiten gaan tijdens de warmste uren, tussen 12 en 18 uur.
Sluit de jaloezieën en lucht ’s nachts de kamers om het binnen koel te houden.
Let op uw naasten die geïsoleerd leven of tot een kwetsbare bevolkingsgroep behoren.
Op lange termijn herinnert deze situatie ons aan de noodzaak om onze gebieden aan te passen aan de klimaatverandering. De opwarming van de aarde is niet langer een verre toekomst: ze verandert onze lentes al in hete zomers.
