Geen bordspellen of kruiswoordpuzzels: het aanbevolen tijdverdrijf voor 65-plussers om cognitieve achteruitgang te voorkomen

Dit spel is cruciaal om de geest te stimuleren, het geheugen te versterken en eenzaamheid tegen te gaan

Naarmate de jaren verstrijken, treden er een aantal veranderingen op waar bijna niemand echt op voorbereid is. Een van de belangrijkste veranderingen vindt plaats in de geest. Volgens gegevens van de gezondheidsnetwerken in Spanje, gepubliceerd in het tijdschrift Neurología, vertoont ongeveer 18,5 % van de 65-plussers enige vorm van cognitieve achteruitgang. Dit cijfer stijgt sterk met de leeftijd en bereikt 45 % bij 85-plussers.

Het is een realiteit, maar dat betekent niet dat er niets aan te doen is. Het National Institute on Aging (NIA) benadrukt zelfs dat zinvolle recreatieve activiteiten niet alleen plezier opleveren, maar ook de cognitieve en emotionele gezondheid van ouderen bevorderen. Een van die activiteiten is al generaties lang een trouwe bondgenoot: kaartspellen.

Dit is een tijdverdrijf dat de geest traint en sociale banden versterkt.

Kaartspellen zijn niet alleen vermakelijk, maar hebben ook een groot vermogen om de geest actief te houden. Dit wordt ondersteund door onderzoek van onder meer de American Academy of Neurology, dat ontdekte dat het spelen van spellen als mus, bridge of zelfs computerspelletjes het risico op lichte cognitieve achteruitgang met wel 20% kan verminderen.

Dit komt doordat deze spellen het brein dwingen om na te denken: je moet regels onthouden, risico’s inschatten, je tegenstander lezen en vooral snel beslissingen nemen. Dit soort cognitieve stimulatie krijg je niet met een kruiswoordpuzzel of een avondje televisie kijken.

Bovendien is het geen eenzame bezigheid. Behalve solitaire natuurlijk. De meeste kaartspellen vereisen het gezelschap van anderen. Er ontstaat ruimte voor een praatje, voor lachen, voor contact. En die sociale component is erg waardevol voor het emotionele welzijn. Het vermindert het gevoel van eenzaamheid, verbetert de stemming en wordt in veel gevallen het hoogtepunt van de dag voor de deelnemers.

Andere voordelen van kaartspelen op oudere leeftijd

Hoewel het geheugen het meest verbetert door kaartspellen, is het een feit dat het simpelweg volgen van de spelzetten, het evalueren van opties en het anticiperen op de zetten van de tegenstander belangrijke mechanismen activeert voor concentratie, visuele waarneming en mentale snelheid.

Bridge activeert bijvoorbeeld delen van de hersenen die verband houden met het werkgeheugen en planning. Dit gaat zelfs zo ver dat een studie van de Universiteit van Berkeley heeft aangetoond dat dit spel zelfs het immuunsysteem versterkt. De reden hiervoor lijkt te liggen in de hoge intellectuele eisen die het stelt.

Daar komt nog een sterke emotionele component bij. Het winnen van een spel, hoe klein ook, geeft een gevoel van voldoening. Alleen al meedoen verhoogt het zelfvertrouwen. En als dat in een ontspannen sfeer gebeurt, met vrienden of in een bejaardentehuis, wordt het effect nog versterkt.

Spellen als mus, chinchón, rummy of poker houden vaardigheden in stand die met de jaren vaak afnemen als ze niet worden getraind. Daarom zijn deze spellen in sommige dagcentra al opgenomen in het vaste activiteitenprogramma.