“Zombie-cicaden”: wat zijn dat voor insecten die om de 13 of 17 jaar met miljoenen tegelijk uit de grond komen in de Verenigde Staten?

insecten

De periodieke cicade, herkenbaar aan zijn rode ogen en oranje vleugels en soms geïnfecteerd door een schimmel, komt slechts om de 13 of 17 jaar uit de grond. Al deze kenmerken hebben hem de bijnaam “zombie-cicade” opgeleverd.

Het fenomeen is bekend, maar blijft spectaculair. Om de 13 of 17 jaar komt een bijzondere cicade uit de grond om zich voort te planten en enkele weken later te sterven. Het gaat om de periodieke cicade, ook wel ‘zombie-cicade’ genoemd, waarvan de activiteitsperiode na 17 jaar onder de grond in een twaalftal staten in het oosten van de VS van start gaat, meldt franceinfo. Hier is alles wat u moet weten over dit kleine, bijzonder luidruchtige insect.

Waarom deze bijnaam?

Na een lange levenscyclus onder de grond komen de periodieke cicaden plotseling met miljoenen tegelijk uit de grond, waardoor het lijkt alsof ze uit de dood zijn opgestaan. De insecten met rode ogen en oranje vleugels vliegen vervolgens naar de bomen om zich gedurende vier tot zes weken voort te planten en te sterven.

“Het duurt ongeveer twee volle weken voordat de meeste cicaden tevoorschijn komen”, legt Gene Kritsky, professor aan de Mount St. Joseph University in Cincinnati, uit aan USA Today. “Zodra ze op een bepaalde plek tevoorschijn komen, begint het aftellen. De komende zes weken zullen er cicaden op die plek zijn.”

Het verschijnen van deze soort, die alleen in Noord-Amerika voorkomt, kan worden gesynchroniseerd. In 2024 bijvoorbeeld kwamen twee afzonderlijke groepen, de ene van 13 jaar en de andere van 17 jaar, tegelijkertijd tevoorschijn. Dit fenomeen doet zich slechts om de 220 jaar voor.

Sommige cicaden kunnen worden geïnfecteerd door een schimmel, Massospora cicadina genaamd, waardoor hun gedrag volledig verandert. De schimmel vreet hun achterlijf weg en maakt ze onvruchtbaar. Ze blijven echter wel driftig paren en besmetten daarbij hun soortgenoten.

Waarom is hun cyclus zo lang?

Periodieke cicaden zijn een geliefde prooi voor vogels, muizen en hagedissen en komen volgens een evolutionaire strategie slechts om de 13 of 17 jaar tevoorschijn. Door met grote tussenpozen massaal uit de grond te komen, overweldigen ze hun roofdieren, die ze niet allemaal kunnen opeten, waardoor het grootste deel van de soort kan overleven.

Ter vergelijking: cicaden in Zuid-Frankrijk, die tot een andere soort behoren, hebben een ondergrondse levenscyclus van 2 tot 5 jaar en komen elke zomer tevoorschijn.

Zijn ze gevaarlijk?

Periodieke cicaden zijn weliswaar luidruchtig – het gezang van de mannetjes om de vrouwtjes te verleiden kan het geluid van een grasmaaier overstemmen – maar niet gevaarlijk. Ze steken niet, bijten niet en brengen geen ziekten over.

Bij het leggen van eitjes kunnen de vrouwtjes schade aanrichten aan de uiteinden van takken, maar dat is niet dodelijk voor de boom. Integendeel, deze natuurlijke snoei kan zorgen voor een mooiere bloei het jaar daarop.